Nederlandse faillissementen stijgen met 31 procent in 2024

Het aantal faillissementen in Nederland stijgt dit jaar naar verwachting met 31 procent, mede als gevolg van de kwakkelende economie. Bedrijven kampen met hoge kosten, waardoor zowel hun liquiditeit als winstmarges onder druk staan. Bovendien moeten zij de tijdens de coronapandemie uitgestelde belastingverplichtingen aflossen, wat de druk verder vergroot. 

Volgens kredietverzekeraar Atradius stabiliseert deze situatie pas in 2025, wanneer de stijging van het aantal faillissementen in Nederland naar verwachting beperkt blijft tot zeven procent. Op wereldschaal verwacht Atradius een toename van 23 procent in 2024, gevolgd door een lichte daling van drie procent in 2025.

In Nederland blijft de stijging van het aantal faillissementen met 31 procent fors. Ons land behoort hiermee tot de landen met de sterkste stijging van faillissementen wereldwijd.

Theo Smid, senior econoom van Atradius, nuanceert deze stijging enigszins: ‘Een toename van 31 procent lijkt hoog, maar eigenlijk komen we met deze stijging weer terug op het niveau dat vóór de coronapandemie normaal was. We verwachten dan ook dat de stijging zal afzwakken tot zeven procent in 2025. Het totale aantal faillissementen in Nederland, met een verwachte 4.700 in 2024 en meer dan 5.000 in 2025, is nog altijd een stuk lager dan het recordaantal van 12.500 in 2013. In faillissementsniveaus doen we het ten opzichte van de ons omringende landen niet slecht. Dat neemt niet weg dat er zorgen zijn over de problemen in de Duitse economie, die Nederland uiteindelijk ook kunnen raken.’

Getroffen sectoren

Vooral in de sectoren vervoer en opslag, horeca en de bouw is het aantal faillissementen in 2024 aanzienlijk hoger dan in 2019, het jaar voor de pandemie. Smid noemt de toegenomen schuldenpositie, de beperkte economische groei, stijgende rentes en strengere financieringsvoorwaarden als belangrijke oorzaken. ‘Veel bedrijven hebben nog achterstallige belastingschulden en dat verhoogt het risico op insolventie’, aldus Smid. Daarnaast hebben bedrijven in de retailsector het moeilijk. ‘Naast het terugbetalen van coronasteun spelen stijgende kosten voor personeel, huur en energie de retail parten. De hogere inkoopkosten door inflatie, sterke concurrentie door de groei van ‘online’ en een aanhoudende druk op de koopkracht vormen een gevaarlijke cocktail die retailers het hoofd moeten bieden’, aldus Smid.

Solarindustrie

Atradius ziet het aantal faillissementen in het bijzonder toenemen in de solar-sector en de (elektrische) fietsbranche. ‘De solar sector blijkt kwetsbaar voor mogelijke overheidsmaatregelen. Zo heeft het voornemen om de salderingsregeling per 1 januari 2027 in te trekken al tot faillissementen geleid wat op zijn beurt ook weer leidt tot meer insolventies in de installatietechniek. Daarnaast kunnen bedrijven in de problemen komen door de maatregel dat warmtepompen per 2026 niet langer verplicht worden gesteld en dat kan eveneens tot meer faillissementen leiden’, zegt Edwin Kuhlman, Hoofd Risicoacceptatie van Atradius Nederland. ‘De fietsbranche heeft te maken met overcapaciteit, grote voorraden en veel concurrentie. Er zijn in de afgelopen jaren veel nieuwe merken op de markt gekomen, in het bijzonder e-bikes. Na de enorme piek tijdens de coronacrisis viel de vraag min of meer stil, terwijl nog veel bestellingen werden geleverd. Daarnaast heeft een aantal merken ook met grote kwaliteitsproblemen te kampen. Op overheidsgebied zal de discussie rondom fatbikes ongetwijfeld ook impact gaan hebben.’

Ontwikkelingen wereldwijd

Wereldwijd verwacht Atradius een faillissementsstijging van 23 procent in 2024. De vooruitzichten voor faillissementen variëren sterk per land. De landen met de sterkste verwachte stijging zijn Australië (+34 procent), Nieuw-Zeeland (+34 procent), Zweden (+33 procent), Canada (+31 procent), Nederland (+31 procent) en de Verenigde Staten (+29 procent). In sommige landen, zoals Denemarken (-18 procent), daalt het aantal faillissementen juist aanzienlijk, terwijl er ook landen zijn waar stabilisatie zichtbaar is, zoals Tsjechië (-1 procent), Finland (+2 procent) en Portugal (+2 procent). In het Verenigd Koninkrijk blijft het aantal faillissementen redelijk stabiel, maar wel op een hoog niveau door de afzwakkende economische groei sinds de brexit.

Voor 2025 voorspelt Atradius wereldwijd een verbetering van de economische omstandigheden, dankzij een dalende inflatie en renteverlagingen. Na rentestappen van de Europese Centrale Bank in juni en september, heeft ook de Amerikaanse Federal Reserve de rente met 0,5 procentpunt verlaagd. Hierdoor zal het economische klimaat wereldwijd verbeteren, met een verwachte daling van het aantal faillissementen. ‘We denken dat de grootste dalingen zich voordoen in landen die dit jaar een piek in het aantal insolventies hebben beleefd, zoals Oostenrijk, Zweden, Canada, Zuid-Korea en Australië. In Nederland, Italië, Singapore en de VS ligt waarschijnlijk nog wel een stijging in het vooruitzicht, omdat het aantal faillissementen nog moet terugkeren naar een niveau dat voor de coronacrisis gebruikelijk was’, aldus Smid.