Onderzoeksraad: Instorten dak AZ-stadion staat niet op zichzelf (video)

De Onderzoeksraad voor Veiligheid publiceert haar resultaten van het onderzoek naar het instorten van een deel van het dak van het AZ-stadion in augustus 2019. De raad stelt dat er te weinig zicht is op de veiligheid van de constructie van gebouwen wanneer deze eenmaal in gebruik zijn.

De Onderzoeksraad voor Veiligheid adviseert om een controle van de constructie verplicht te stellen voor grote publieke gebouwen. Uit het rapport bleek namelijk dat de zorgplicht momenteel niet op het netvlies staat bij gebouweigenaren, de overheid houdt zelf ook geen actief toezicht. Jeroen Dijsselbloem, voorzitter van de Onderzoeksraad voor Veiligheid: ‘Gegeven het opvallend grote aantal incidenten is een verplichte periodieke keuring van grotere gebouwen naar het oordeel van de Onderzoeksraad noodzakelijk.’

Het AZ-stadion was dertien jaar in gebruik toen een deel van het tribunedak instortte op 10 augustus 2019. Uit het onderzoek blijkt dat de stalen dakconstructie al bij oplevering niet voldeed aan de bouwkundige eisen (Uitgebreide toelichting op de bezweken verbindingen is te vinden vanaf pagina 23 in het onderzoeksrapport). Binnen enkele jaren ontstond er een scheur in een las. Tijdens het gebruik van het stadion is er nooit een grondige bouwkundige controle van de dakspanten geweest. Hierdoor bleef onopgemerkt dat de lasverbinding steeds verder verzwakte. Uiteindelijk stortte het dak in bij een belasting die veel lager was dan waartegen de constructie bestand moest zijn. Gedurende het onderzoek gaf de Onderzoeksraad daarom in augustus 2019 een tussentijdse waarschuwing voor de lasverbindingen in het resterende stadiondak.

Tekst gaat verder onder de video.

Uit het onderzoek blijkt dat de instorting bij het AZ-stadion niet op zichzelf staat. Uit een inventarisatie van de Raad blijken er, in de afgelopen twintig jaar, bij ruim zestig gebouwen ernstige constructieve gebreken aan het licht te zijn gekomen. De Raad onderzocht al eerder voorvallen in de bouw, zoals de ingestorte parkeergarage bij Eindhoven Airport (2017), het ingestorte dak van de Grolsch Veste in Enschede (2011) en de ingestorte betonvloer van de B-tower in Rotterdam (2010). Na het onderzoek naar de instorting van de parkeergarage in Eindhoven heeft de bouwsector een actieplan opgesteld om de controle van de constructieve veiligheid tijdens het ontwerp en de bouw van gebouwen te verbeteren. Wanneer een gebouw eenmaal in gebruik is genomen, blijkt deze controle echter nauwelijks plaats te vinden.

Gebouweigenaren zijn verantwoordelijk voor de constructieve veiligheid, maar hoe ze die moeten bewaken is niet uitgewerkt in de wet. Wanneer een gebouw in gebruik is, kunnen incidenten grote gevolgen hebben voor de aanwezige bezoekers. Jeroen Dijsselbloem: ‘Bezoekers van een publiek gebouw moeten kunnen rekenen op de veiligheid van het gebouw. Dat vergt van gebouweigenaren dat zij alert zijn op de constructieve veiligheid van hun gebouw.’ Daarom doet de Raad de aanbeveling aan de minister van Binnenlandse Zaken om eigenaren van publiek toegankelijke gebouwen wettelijk te verplichten om periodiek onderzoek te laten doen naar de constructieve veiligheid van hun gebouw.

Aanbevelingen

De Onderzoeksraad voor Veiligheid doet de volgende aanbevelingen:

1. Stel voor publiek toegankelijke gebouwen uit de gevolgklasse 3 wettelijk verplicht dat de eigenaren periodiek onderzoek laten doen naar de constructieve veiligheid van het gebouw en zo nodig maatregelen nemen ter verbetering daarvan.
2. Geef – vooruitlopend op de wettelijke verplichting – eigenaren van gebouwen in gevolgklasse 3 een richtlijn voor de periodieke beoordeling van constructieve veiligheid, met een indicatie van diepgang en frequentie van het onderzoek.
3. Zorg dat de lessen uit de instorting van het tribunedak van het AZ-stadion worden meegenomen in uw (van het TOPoverleg Veiligheid, red.) recent gelanceerde actieplan dat de veiligheid in de bouwsector structureel moet vergroten.
4. Bevorder – vooruitlopend op de wettelijke verplichting zoals vermeld in aanbeveling 1 – dat alle licentiehouders op zo kort mogelijke termijn het Protocol Beoordeling constructieve veiligheid Stadions Betaald Voetbal gaan volgen.

Lees de uitgebreide reconstructie van het instorten van het stadiondak hier.