Operator Performance Ratio als graadmeter voor echte efficiency

In de verspaning zijn niet de CNC-machines de kritische succesfactor, maar het aantal spindeluren per medewerker. ‘Veel bedrijven focussen op de autonomie van de machines, wat ook erg belangrijk is, maar vergeten hoeveel manuren het kost om een CNC-machine 6.000 uren op jaarbasis te laten draaien’, zegt Frank Biemans van BMO Automation. Een waardevolle toevoeging om hier aandacht voor te krijgen, is de Operator Performance Ratio.

Spindeluren blijven belangrijk, maar in tijden waarin het personeelstekort de grootste bottleneck is, blijven bedrijven toch vaak investeren in bijvoorbeeld arbeidsintensieve automatisering zoals palletbelading. Of investeren ze niet in CNC-machines met een grote gereedschapwisselaar, waardoor de operator dagelijks uren bezig is tooling te wisselen. De focus moet, meent Frank Biemans, founder van BMO Automation, liggen op hoeveel manuren je ergens in moet investeren om een spindeluur output te krijgen. Door deze verhouding te optimaliseren, gaat de performance van de fabriek enorm omhoog. Een waardevolle toevoeging om hier focus voor te krijgen is de Operator Performance Ratio. De focus moet liggen op het verhogen van deze ratio.

Onvoldoende vakmensen

Iedere productiemanager of eigenaar van een maakbedrijf kent ze wel: termen als TEEP (Total Equipment Effectiveness Performance) en OEE (Overall Equipment Effectiveness); KPI’s die aangeven hoe effectief de machines worden ingezet. Biemans vindt in de huidige tijd met krapte op de arbeidsmarkt dat deze begrippen moeten worden uitgebreid met hoe effectief medewerkers ingezet worden, de OPR (Operator Performance Ratio). Machines en apparatuur kun je kopen of leasen. Maar vakmensen vind je niet zomaar. Gebrek aan CNC-operators en programmeurs zorgt momenteel voor stagnatie bij toeleveranciers. Zeker in de verspaning is het werk er, maar bedrijven kunnen de vraag niet aan omdat ze onvoldoende vakmensen hebben.

Hogere productiviteit CNC-machine met dezelfde manuren

De Operator Performance Ratio is een KPI waarmee bedrijven uitrekenen hoe het aantal spindeluren zich verhoudt tot het aantal operators. Van hieruit kunnen ze dan gaan toewerken naar méér spindeluren met dezelfde operators. ‘Dat is de oplossing voor het personeelsgebrek’, zegt Frank Biemans. De berekening is eenvoudig: deel het aantal spindeluren door het totale aantal manuren (inclusief insteltijden en de uren die het beladen van een robotcel kost) en de uitkomst is de OPR. Als een operator in dagdienst één CNC-machine bedient die 30 spindeluren in een week haalt, is de OPR 0,75. Maakt de CNC machine 90 spindeluren in de week doordat er in een 3 ploegensysteem wordt gewerkt, blijft de OPR 0,75. Een operator die overdag (40 uur) de CNC-machine instelt, waarna er 120 spindeluren in de week worden gemaakt, heeft een OPR van 3. Dat betekent vier keer zoveel output als bij het bedrijf met één man, één machine. ‘Het gaat om productiviteit versus manuren die je erin moet stoppen’, zegt Biemans. Wie het aantal spindeluren bij hetzelfde aantal operators vergroot, brengt de uurprijs naar beneden. Want de personeelskosten zijn in de meeste bedrijven de grootste kostenpost. Gebrek aan vakmensen zet de rem op de groei van de organisatie. ‘De mensen daar inzetten waar ze het meeste waarde toevoegen en de rest automatiseren, resulteert in de beste performance’, zegt Biemans.

Méér output met Multi-Batch automatisering

Hij is overtuigd dat verspanende bedrijven in West-Europa veel meer output uit hun huidige machine- en personele capaciteit kunnen halen. Multi-batch automatiseren zoals BMO Automation met de robotcellen mogelijk maakt, is een eerste goede stap. BMO combineert pallet- en producthandling, zodat in kleine series verschillende producten onbemand door elkaar geproduceerd worden. ‘Maar zelfs dan zien we dat het bedrijven niet lukt om de machine de hele nacht door te laten lopen’, zegt Biemans. Dat komt onder andere door de lange insteltijden. Gebrek aan standaardisatie, zowel qua gereedschappen als materialen, is een factor die een volledige nacht onbemand doorwerken, belemmert. ‘We kunnen allemaal wel connected zijn en slimme software aanschaffen, maar als standaardisatie niet op orde is, ben je als organisatie niet schaalbaar.’ Daarnaast moet je kijken wie welke taken uitvoert. Biemans: ‘Waar heb je echt vakkennis nodig en waar niet? Is het vullen van de cel het werk van de verspaner of logistiek medewerker? Reken niet alleen met een bemand en onbemand uurtarief maar neem om de laatste uren met eenvoudig werk in de week te vullen, er nog een goedkoper tarief bij.’

Welke productmix zorgt voor meeste output?

Wie met deze KPI gaat werken, zal al snel zien dat de focus op meer vlakken verschuift. Biemans: ‘Vaak calculeren bedrijven nog traditioneel: ze kijken hoeveel de bewerkingstijd is, vermenigvuldigen dat met het uurtarief en dat is de prijs. ‘Het is beter te kijken naar welke productmix in een week voor de meeste output zorgt.’ In de huidige markt met méér vraag dan aanbod én kortere time to market bij machinebouwers, is doorlooptijd dikwijls belangrijker. Een vuistregel is dat hoe hoger de OPR in het bedrijf is, des te korter de doorlooptijd en des te lager de kostprijs. ‘Daar is de klant het beste mee geholpen’, zegt Biemans.

Tot € 400.000 extra omzet per CNC machine

De OPR helpt bedrijven dit soort problemen te detecteren en op te lossen. Productiemanagers krijgen dankzij deze KPI zicht op hoeveel manuren nodig zijn om een bepaalde productie te halen. ‘Als je een referentiemeting doet, kun je ernaar streven elke week een beetje beter te worden.’ Een rekensom die BMO Automation in een gesprek met klanten wel eens maakt, laat het enorme verbeterpotentieel zien. Een machine die 8760 spindeluren op jaarbasis maakt met één operator levert potentieel bij een uurtarief van € 60 zo’n € 400.000 op jaarbasis extra op vergeleken met een CNC-machine die 1800 spindeluren in een jaar maakt. En met 140 productie-uren in de week, gaat de doorlooptijd van 5 weken zonder automatisering terug naar 2,5 week met automatisering. ‘Focus op OPR’, adviseert Biemans. Anders ga je die uren output met een mix van producten zeker niet halen.