De neerwaartse risico’s zijn groot en de vooruitzichten somber; de Nederlandse economie groeit in 2012 naar verwachting nauwelijks. Door de aanzienlijke groeivertraging waarop de wereldeconomie afkoerst, is een milde recessie eind 2011/begin 2012 waarschijnlijk. Dat schrijven economen van Rabobank in de deze week gepresenteerde Visie op 2012.
Door de terugval van de wereldhandelsgroei hapert de Nederlandse uitvoermotor, die normaliter de kracht is achter het economisch herstel in ons land. Net als in 2011 zullen ook in 2012 de binnenlandse bestedingen het stokje niet overnemen. Door een beperkte vraag naar eindproducten, onderbenutting van de productiecapaciteit en matige groeiverwachtingen is voor een groot deel van het bedrijfsleven de tijd nog niet rijp voor hogere investeringen.
Ook de consument zal het opnieuw laten afweten in 2012. Lastenverzwaringen, dalende reële lonen, onzekerheid over pensioenen en de situatie op de huizenmarkt en een pessimistisch sentiment door de zich voortslepende Europese schuldencrisis zorgen ervoor dat de consumenten-bestedingen onder druk blijven staan. Daarbij loopt de werkloosheid naar verwachting verder op in de eerste helft van 2012. De neerwaartse risico’s voor onze economie zijn groot, waarbij een verdere escalatie van de Europese schuldencrisis het meest prominent is. Mochten deze risico’s zich manifesteren, dan kan onze economie doorschieten in een serieuze recessie.
Opkomende wereld
De opkomende economieën, zoals China, India en Brazilië, kennen weliswaar een aanzienlijk hogere trendgroei en meer budgettaire en monetaire speelruimte dan de Westerse landen, maar ook hier zal de economische groei in 2012 enigszins terugvallen. De opkomende markten houden zich weliswaar goed, maar zullen tegenwind voelen; hoewel ze door hun omvang belangrijker zijn geworden voor de wereldeconomie, zijn ze namelijk nog steeds sterk afhankelijk van de VS en de eurozone als eindbestemmingen voor hun export en daarmee verre van ontkoppeld. In essentie vormen de opkomende economieën dan ook nog altijd de wagon en niet de locomotief van de wereldeconomie, aldus de Rabo-economen.
Technologie en Innovatie
Tegelijkertijd met de macro-economische Visie op 2012 kwam Rabobank met de thema-uitgave Hoe rekbaar is de wereld? – De rol van technologie en innovatie. In deze studie onderzoeken de Rabo-economen de impact van innovatie en technologische vooruitgang op de economie en het bedrijfsleven. Zij zien de rol van innovatie als groeimotor de komende decennia toenemen door demografische verschuivingen (vergrijzing).
Kijkend naar omgevingsfactoren als de kwaliteit van het hoger onderwijs en de publiek-private samenwerking moeten zij concluderen dat Nederland slechts middelmatig scoort als het gaat om innovatief vermogen. Desondanks geven de in de uitgave opgenomen interviews met Nederlandse bedrijven blijk van een enorme innovatieve drang en weldoordacht ondernemerschap. Technologie wordt bijvoorbeeld toepasbaar gemaakt voor opkomende markten, doorbraken vinden plaats in de groente-veredeling en door sociale media worden behoeftes en producten beter op elkaar afgestemd.
Rabobank Visie op 2012.pdf |
|