RapidPro 2013: 3D printen staat op doorbreken

‘RapidPro vindt 26 en 27 februari plaats in Koningshof in Veldhoven. Er hebben zich een kleine 70 bedrijven aangemeld die 62 stands bemannen’, vertelt Els van de Ven, manager vakbeurzen en congressen van het Mikrocenrum. ‘Heet van de naald is dat TNO in de stand van het Mikrocenrum zijn foodprinter demonstreert, Daarmee worden eetbare voorwerpen geprint. Ook is er dit jaar meer te zien op het vlak van keramiek en metaal printen. Bedrijven die zich bezig houden met keramiek printen zijn bijvoorbeels het Nederlandse Formatec en het Oostenrijkse Lithoz (Wenen). Bedriven die metaal printen zijn bijvoorbeeld Layerwize en Renishaw.

Doorbraak

Drie jaar geleden trok RapidPro veel nieuwsgierigen, die wel eens willen weten wat 3D printen is. Is er inmiddels een markt voor toepassingen ontstaan? Misschien is dat laatste nog net een stapje te ver, denkt Philippe Reinders Folmer, directeur van Renishaw Benelux. Maar hij gelooft wel in de doorbraak dit jaar. Die zal geforceerd worden door de machinebouwers, voor wie het 3D printen van componenten tal van voordelen biedt. En dan denkt hij niet alleen aan de kleine series en enkelstuks die je snel vanuit een CAD-file kunt maken. Als je er dankzij additive manufacturing in slaagt om onderdelen lichter en tegelijkertijd sterker te bouwen, kun je de dynamiek van de machine verhogen. ‘Sneller en nauwkeuriger bewegen’, vat Reinders Folmer de voordelen samen. Renishaw heeft afgelopen jaar veel gesprekken met potentiële klanten gevoerd. Als daar eenmaal de eerste van over de dam zijn, kan het snel gaan.

3D geprinte racewagen

Bedrijven als LayerWise (lezing donderdag 27 februari) en Materialise in België produceren nu al real parts met hun additive manufacturing machichines. Bart Van der Schueren van Materialise verwijst naar de racewagen van het Belgische Formula T Group (aanwezig op RapidPro, lezing donderdag 27 februari). Studenten van de universiteit van Leuven hebben deze ontwikkeld om aan Europese snelheidsraces voor elektrische auto’s mee te doen. Componenten voor de wielophanging zijn door LayerWise met lasersmelten gemaakt; Materialise heeft de vezelversterkte plaatdelen grotendeels geprint in Leuven. Bart Van der Schueren is ervan overtuigd dat het 3D printen verder zal doorzetten. Met name de machinebouwers zoeken flexibiliteit: ze willen geen grote series meer bestellen. De twee grote bottlenecks die hij ziet zijn Intellectual Property en productaansprakelijkheid. ‘Dit zijn de missing links die tijd vergen voordat we ze goed hebben opgelost. Dat duurt misschien nog vijf, misschien nog tien jaar.’ Tegen die tijd zal additive manufacturing op veel grotere schaal worden toegepast, ook voor real parts.

Aanvullend

Zowel Philippe Reinders Folmer als Bart Van der Schueren benadrukken dat additive manufacturing zal bestaan naast de bestaande technieken, zoals draaien, frezen en ook spuitgieten. De Leuvense professor Jean-Pierre Kruth (keynotelezing op 27 februari) ziet de nieuwe en de oude technologie als aanvullend op elkaar. ‘Hier kan een optimum uit voortkomen.’ Hij gelooft niet dat laagopbouw het wegnemen van materiaal, zoals de verspanende technieken doen, gaat verdringen. ‘We moeten additive manufacturing combineren met andere processen.’

Zijn visie is dat dit ooit in één machine gebeurt, zoals Matsuura in 2011 al op EuroMold liet zien. Kruth gelooft daarom dat de laser het meest geëigend gereedschap is voor 3D printmachines. ‘De laser is veelzijdig.’ In Leuven experimenteren de wetenschappers met een M3 machine van Concept Laser (op RapidPro vertegenwoordigd door Landré) met het smelten van metaalpoeder dat nadat enkele lagen zijn opgebouwd wordt weer wordt gesmolten. Het voordeel: je behaalt een nog hogere dichtheid, bij titanium rest slechts een porositeit van 0,036 procent. ‘Vergelijk dat met de 1 procent van gietwerk’, zegt professor Kruth. Daarnaast haal je met dit selective laser erosion proces een veel hogere oppervlaktekwaliteit.

Gratis advies voor mkb

De markt voor additive manufacturing begint dus te ontluiken. De interesse vanuit de maakindustrie is er. Dat merkt ook Frits Hoff, directeur van FabLab Zuid-Limburg (lezing woensdag 26 februari). Op de wekelijkse inloopdag moeten hij en zijn medewerkers altijd alle zeilen bijzetten om de vele vragen van bedrijven te beantwoorden. Een dag in de week werkt het FabLab voor het midden- en kleinbedrijf met een gratis advies. Frits Hoff wil die rol uitbreiden. Het Maastrichtse FabLab is ook bij een groot aantal innovatieprojecten betrokken. Dat kunnen technische projecten zijn, maar ook samen met ondernemers kijken naar heel nieuwe toepassingen. ‘Het gaat er ook om heel nieuwe dingen te verzinnen’, zegt Frits Hoff. RapidPro is een goede gelegenheid om daar alvast inspiratie voor op te doen.

RapidPro vindt 26 en 27 februari plaats in Koningshof in Veldhoven, oegang is gratis na registratie.