Regie op onderwijs cruciaal voor toekomst van de maakindustrie

De ministerraad heeft ingestemd met nieuwe plannen om het onderwijsaanbod beter te laten aansluiten op de arbeidsmarkt. Minister Eppo Bruins van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap wil meer samenwerking tussen onderwijsinstellingen en bedrijven, vooral in sectoren waar een tekort aan vakmensen dreigt, zoals de techniek. Koninklijke Metaalunie steunt de plannen en benadrukt de noodzaak van praktijkgericht leren en investeringen in technische opleidingen.

De dalende studentenaantallen vormen een groeiende uitdaging voor het mbo, hbo en wo. Dit heeft niet alleen gevolgen voor de onderwijskwaliteit, maar ook voor de arbeidsmarkt. In de maakindustrie is het tekort aan goed opgeleide vakmensen al jaren een knelpunt. ‘Keuzevrijheid in opleidingen is belangrijk, maar we kunnen niet om de realiteit heen: zonder voldoende goed opgeleide vakmensen in techniek en industrie loopt Nederland vast’, stelt Duco Hoep, beleidssecretaris Onderwijs bij Koninklijke Metaalunie.

Volgens Hoep moet er meer worden geïnvesteerd in techniekonderwijs en hybride leeromgevingen waarin theorie en praktijk samenkomen. ‘Technische bedrijfsvakscholen spelen daar nu al een belangrijke rol in, maar dat kan nog beter. Alleen met een brede aanpak kunnen de tekorten in de maakindustrie worden aangepakt en blijft Nederland concurrerend.’

Samenwerking tussen onderwijs en bedrijfsleven

Minister Bruins wil meer regie op het opleidingsaanbod, zodat opleidingen niet verdwijnen in regio’s waar ze hard nodig zijn. Voor het mbo wordt gewerkt aan een ‘Mbo Pact’ tussen werkgevers en onderwijsinstellingen, om een opleidingsaanbod te creëren dat beter inspeelt op de toekomstige arbeidsmarkt. Ook in het hbo en wo wil Bruins samenwerking wettelijk verankeren, zodat onderwijsinstellingen gezamenlijk kunnen sturen op cruciale opleidingen.

Metaalunie ondersteunt deze aanpak en roept op tot snelle actie. ‘Bedrijven staan klaar om jongeren praktijkgericht op te leiden, maar daar is een goed functionerend opleidingsaanbod voor nodig. Het kabinet moet ondernemers de ruimte geven om hun rol in het beroepsonderwijs verder te versterken’, aldus Hoep.

Stabielere financiering en minder concurrentie

Naast meer regie op het opleidingsaanbod werkt Bruins aan een stabielere financiering voor mbo, hbo en wo. De huidige bekostiging, die sterk afhankelijk is van studentenaantallen, zorgt ervoor dat instellingen met elkaar concurreren, in plaats van samenwerken. Bruins wil dat veranderen en introduceert nieuwe financieringsmodellen, die de komende jaren verder worden uitgewerkt.

Metaalunie ziet hierin kansen om het technisch onderwijs toekomstbestendig te maken. ‘De maakindustrie heeft structureel vakmensen nodig. Alleen door onderwijsinstellingen en bedrijven nauw te laten samenwerken, kunnen we de uitdagingen van morgen het hoofd bieden’, besluit Hoep.

De komende tijd wordt duidelijk hoe de plannen van de minister concreet vorm krijgen. Bruins verwacht eind 2025 knopen door te hakken over de nieuwe financiering, terwijl de aangepaste wetgeving op zijn vroegst in 2029 in werking treedt.