RI&E is verplicht voor elk bedrijf, maar hoe voer je dat als klein bedrijf in? Vier valkuilen

RI&E gaat verder dan alleen het dragen van de juiste persoonlijke beschermingsmiddelen. De Risico Inventarisatie & Evaluatie, RI&E of populair gezegd de RIE, is een verplichting vanuit de Arbowet voor ieder bedrijf in Nederland. Helaas is de RI&E maar bij minder dan 50 procent van alle bedrijven bekend.
Doel van een RI&E is het in kaart brengen van de risico’s die de medewerkers lopen tijdens hun werk. Vervolgens wordt bekeken in hoeverre die risico’s al zijn aangepakt door het nemen van maatregelen (de evaluatie) en wat er nog aan mogelijkheden zijn om deze risico’s verder te verkleinen.

Denk daarbij juist niet alleen aan het dragen van persoonlijke beschermingsmiddelen maar vooral ook aan maatregelen als het stiller maken van een machine, het veiliger indelen van een werkplek, een oplossing om werk fysiek minder zwaar te maken en het geven van goede voorlichting en instructie. Om het werk voor de medewerkers veiliger en gezonder te maken is niet altijd een zak met geld nodig. Maar een objectieve blik en een luisterend oor bij de betrokken medewerkers kan al een hoop goed doen.

Uiteindelijk is zowel de werkgever als de werknemer hierbij gebaat. Want met een goede RI&E is het mogelijk ongevallen, ziekteverzuim en schades terug te dringen. Met als gevolg minder kosten, gemotiveerde medewerkers omdat men weet dat er aandacht is voor hun veiligheid en arbeidsomstandigheden, minder uitval en geen imagoschade als gevolg van een ongeval.

Waarom zijn er dan nog steeds zoveel bedrijven zonder actuele RI&E?

Ten eerste komt dat door onwetendheid. Er wordt onvoldoende aandacht aan  besteed vanuit brancheorganisaties maar ook door de overheid. Pas als het te laat is, bijvoorbeeld bij een ernstig ongeval waar de Inspectie SZW (voorheen de Arbeidsinspectie) bij komt, blijkt dat het bedrijf geen RI&E heeft. Als bedrijf kun je dan niet aantonen dat je maatregelen hebt genomen om risico’s terug te dringen en je medewerkers te beschermen. Die staan immers in de RI&E. Een forse boete is het gevolg. Naar gelang de ernst van het ongeval kan dit in de duizenden euro’s lopen. En niet minder belangrijk, met een goede RI&E had het ongeval mogelijk voorkomen kunnen worden.

Ten tweede komt het doordat, met name in kleine bedrijven, de leidinggevende meestal meerdere petten op heeft. Er moet werk worden binnengehaald, facturen moeten de deur uit, spullen moeten onderhouden worden, klantcontacten moeten bijgehouden en dan moet je ook nog een RI&E doen. Die blijft dan meestal achterwege.

Ten derde door gebrek aan eigen kennis op arbo- en veiligheidsgebied. Het inhuren van externe deskundigheid wordt mogelijk te duur gevonden. Of men heeft geen zin in ‘pottenkijkers’.

Ten vierde, als je besluit om het toch zelf op te pakken en je kunt een branche-RI&E gebruiken* via de branchevereniging of er is een RI&E beschikbaar via www.rie.nl, dan is het vaak zulke taaie stof om doorheen te worstelen dat halverwege al wordt opgegeven omdat het niet lukt de vertaalslag naar het eigen bedrijf te maken. Gevolg: geen RI&E.

In 2014 schreef Steunpunt RIE Instrumenten/TNO in samenwerking met de Inspectie SZW zelfs een prijsvraag uit, het beste ‘RIE-dee’. Hoe kunnen we de RI&E beter onder de aandacht brengen en ondernemers helpen bij de uitvoering daarvan? Ondergetekende nam deel aan de wedstrijd en won ook nog een mooi bedrag waarmee het idee gerealiseerd kon worden. Hieruit kwam de website www.rie-register.nl. Een gratis platform waar ondernemers antwoord kunnen vinden op hun vragen over de RI&E en een beroep kunnen doen op deskundigheid om hen te helpen.

*Voor bedrijven met minder dan 25 medewerkers is het toegestaan om de RI&E in eigen beheer uit te voeren en op te stellen, op voorwaarde dat er gebruik wordt gemaakt van een geschikte branche-RI&E.