Staalbouwdag 2022: Kansen voor staalframebouw

Het thema van de Staalbouwdag 2022, die op 4 oktober in Leusden werd gehouden, was Green Deal in Steel. Meer dan duizend staalprofessionals bezochten het evenement. Voorafgaand werd het Platform Staalframebouw gelanceerd. Groener en circulair bouwen met staal, dat waren de grote onderwerpen van de Staalbouwdag. De conclusie was dat er veel kansen zijn voor de staalbouw.

Voor een groep van ongeveer veertig belangstellenden startte de Staalbouwdag al om tien uur. Zij kwamen speciaal voor de oprichting van het Platform Staalframebouw (PSFB). Vijftig bedrijven gaan kennis en informatie uitwisselen om het te promoten. Staalframebouw is na de bouw onzichtbaar, bleek uit de sessie, en onbekend is dan al snel onbemind.

Marco Pauw, secretaris PSFB en Bouwen met Staal leidde de sessie in met een stukje geschiedenis: ‘Zeventig jaar staalframebouw. De eerste staalframebouw huizen zijn in 1952 ontworpen door Alexandre Horowitz. In de negentiger jaren was de herintroductie van staalframebouw.’ Staalframebouw en koudgevormde profielen zijn volwaardige bouwconcepten voor de industriële bouw en de renovatie- en herstructureringsmarkt. Bouwconcepten op basis van koudgevormde profielen winnen daarbij terrein om het nieuwbouw woningentekort snel de das om te doen. ‘Maar daar moeten we wel voor samenwerken.’

De plannen

Roy van Hoorn, voorzitter PSFB van BAAS Architecten vervolgde het verhaal voor de bezoekers en zette uiteen wat er moet gebeuren om staalframebouw beter in de markt te zetten. ‘Mensen komen niet met een vraag naar staalframebouw, maar met een vraag naar een bepaalde hoeveelheid vierkante meters. Steeds belangrijker wordt prefab, inbouwen van leidingsystemen en elektra in de bouw. Ongeveer vijf procent van de klanten komt zelf met het idee dat ze staalframebouw willen. Wij moeten klanten dus enthousiaster maken.’ De voordelen, sterkte en kwaliteit, moeten bekendgemaakt worden. Wat is de kracht van het systeem?

‘Het afgelopen halfjaar zijn we met de stuurgroep van start gegaan, er zijn verschillende thema’s besproken en er is een visie op wat we willen bereiken.’ Vooral het bereikbaar en bekendmaken voor de markt. Constructeurs zien te bereiken en enthousiast maken. Deel twee is het beroemde handboek dat moet worden geactualiseerd door de marktpartijen, vervolgens websites en promotie. ‘Wij laten foto’s van projecten zien, maar daar zie je niet aan dat het staalframebouw is. Dat moeten we uitdragen, daar ligt de grootste uitdaging.’ De branche moet staalframebouw met de juiste kennis fabriceren en daar is een actueel handboek weer belangrijk voor. ‘Delen van informatie voor goede producten.’

Oprichter van Archipelontwerpers, Eric Vreedenburgh, nam de bezoekers mee in een presentatie van tal van mogelijkheden met staalframebouw. Hij stipte aan dat het lichtgewichtaspect vooral interessant is om bijvoorbeeld op de bestaande bouw nog een etage toe te voegen of toegankelijk te maken, zoals woningen boven winkels

Staalbouwdag 2022

Frank Maatje, directeur Bouwen met Staal: ‘We lanceren vandaag de roadmap Groen Staal. Daar is aan gewerkt door de hele keten.’ Het doel is zestig procent minder uitstoot. Dit wordt gerealiseerd door met waterstof te produceren, te elektrificeren, meer te hergebruiken, lichtere constructies te ontwerpen en groene stroom te gebruiken. ‘De hele keten gaat er nu mee aan de slag.’

Staalframebouw past heel goed bij reduceren van CO₂ en moet door de markt verder worden ontdekt. ‘Je moet veel gespecialiseerde kennis hebben om ermee te kunnen werken. Daarom is houtskeletbouw bekender, dat is simpeler en gemakkelijker te verwerken op locatie. Complexere vormen zijn echter beter mogelijk met staalframebouw. Wij willen die kennis in de markt verspreiden. Wij zijn recent geaccrediteerd als leer- en kennisinstituut voor staalbouw en mogen een mastertitel uitreiken’, zegt Maatje.

Tevreden exposanten

Dick Koopmans, manager bij Stafa: ‘Het AFAS-gebouw (locatie van de Staalbouwdag red.) heeft een geweldige uitstraling en er is een gericht publiek. Allerlei pluimage uit de staalbouw bezoekt ons voor bouten en moeren.’ Veel vragen zijn er voor eventuele toekomstige bouwprojecten. Stafa deelde chocoladebouten uit aan de klanten. ‘Vooral leuk zijn de technische vragen en problemen, daar ga ik over nadenken en oplossingen voor zoeken’, vertelt Koopmans.

Ook Tuwi Nederland met Maik Wensink als verkoopmanager stond hier voor het eerst. ‘Wij hebben nu ook voor de constructiestaalbouw een oplossing; de boorzaagstraat van M&G. Het is een leuke dag. Voornamelijk doen wij de platenindustrie en nu hebben we ook oplossingen voor de constructiebouwers. Dat moet groeien en deze dag geeft daar een goeie bijdrage aan op een prachtige locatie.’

Bouwakkoord Staal

Professor dr. Jacqueline Cramer, voorzitter Bouwakkoord Staal, gaf tijdens het congres de stand van zaken weer. De plannen voor 2030 zijn CO₂-reductie van ten minste zestig procent met waardebehoud van producten en materialen op het hoogste niveau. Reductie van het milieu-impact en toename van social capital via kennis en ontwikkeling, delen van innovatie en transparante communicatie. Het schema is in het tijdspad goed op orde, de roadmap is nu zo goed als klaar. Volgend jaar tot 2028 gaat hij uitgerold worden en vanaf 2028 tot 2030 gaat hij uitgerold worden in de keten.

Cramer legde uit dat de CO₂-reductie tot circa tachtig procent kan oplopen ten opzichte van 1990. Daarnaast kan al het benodigde staal verkregen worden uit hergebruik en recycling van regionaal schroot. De voordelen daarvan zijn ook nog eens dat er minder transportbewegingen zijn. Veel schroot wordt nu nog geëxporteerd. Primair zijn er dus nieuwe staalprocessen nodig en zal men eerder kiezen voor herbestemming in plaats van nieuwbouw. Toepassing van Hogesterkte Staal (HSS) biedt ook kansen op reductie. Hergebruik en schroot dat door Nederland geëxporteerd wordt kan ook hier verwerkt worden.

Kansen voor HSS

De voordelen van HSS zijn minder staal en minder transport en lichtere funderingen. De schrootrecycling in Nederland is 2515 kiloton. Dat is gelijk aan wat er ingezameld kan worden en dat scheelt veel transportbewegingen. In de bouw wordt 1460 kiloton gebruikt. Daarvoor is het echter wel noodzakelijk dat de selectie verdergaat door scanners, robots en machine learning. De reinigingstechnologieën moeten beter zijn, dan kan er meer staal met electric arc furnace geproduceerd worden. Daarnaast moet de ketenaanpak aangepast worden, zodat er een gelijk speelveld ontstaat ten aanzien van circulariteit, milieu-impact en transport voor de gehele staalbouw.