Staalindustrie tilt zwaar aan coronacrisis

De coronacrisis heeft de prognoses voor het staalverbruik en de algemene economische vooruitzichten in de Europese Unie en de wereld naar beneden gehaald. De stilleggingsmaatregelen die de regeringen vanaf maart 2020 namen, hadden een enorme impact op de productieactiviteit en op de staalverbruikende industriële sectoren.

Dat meldt Eurofer. ‘De coronaviruspandemie heeft de poten onder de Europese staalindustrie weggesneden, waardoor de hele sector en zijn waardeketens ernstige schade hebben opgelopen’, aldus Axel Eggert, directeur-generaal van de Europese Staalvereniging (Eurofer). ‘De gegevens die nu beschikbaar zijn, bevestigen dat de in 2019 begonnen neergang nog is verergerd door de crisis – de sector verkeert nu in een noodtoestand.’

Verslechtering verergerd

Het schijnbare staalverbruik in de EU28 is in het eerste kwartaal van 2020 – het vijfde opeenvolgende kwartaal – met twaalf procent op jaarbasis gedaald, na een daling van 10,8 procent in het vierde kwartaal van 2019. Het totale zichtbare verbruik bedroeg 37,6 miljoen ton in dit eerste kwartaal.

Het cijfer voor het eerste kwartaal van 2020 weerspiegelt de vroege statistische impact van de crisis die de verslechtering van de vraag naar staal heeft verergerd als gevolg van de negatieve factoren die zich al in de voorgaande kwartalen hadden gemanifesteerd. Samen heeft dit geleid tot een sterke daling van het staalverbruik.

De aanhoudende daling van de vraag naar staal heeft in het eerste kwartaal van 2020 geleid tot de vijfde opeenvolgende daling op jaarbasis van de binnenlandse leveringen in de EU (d.w.z. -8%, hetzelfde percentage als in het vierde kwartaal van 2019).

Na een aanzienlijke daling van 24 procent in het vierde kwartaal van 2019 zette de neerwaartse trend in de invoer uit derde landen zich in het eerste kwartaal van 2020 voort, met een daling van twintig procent op jaarbasis. Dit komt overeen met 8,4 miljoen ton in absolute cijfers, wat overeenkomt met 21,2 procent van het EU-verbruik.

De staalverbruikende sectoren in de EU

De uitbraak van het coronavirus heeft de industriële sectoren in de EU nog meer getroffen in een periode waarin deze al een ernstige terugval kenden en met ernstige uitdagingen werden geconfronteerd. In de loop van 2019 zijn de bedrijfsomstandigheden in de verwerkende industrie verder verslechterd. Deze neerwaartse trend is in de tweede helft van 2019 in een stroomversnelling geraakt, met name in de automobielindustrie, terwijl de bouwsector het beter heeft gedaan dan andere belangrijke staalverbruikende sectoren.

Dit resulteerde in een uitgesproken vertraging van de productiegroei in staalverbruikende sectoren. Als gevolg van deze trend daalde de totale productie in staalgebruikende sectoren in het eerste kwartaal van 2020 met -7,2 procent, na een daling van -1,3 procent in het vierde kwartaal van 2019. Het jaarcijfer voor 2019 (voorheen een daling van -0,2% ten opzichte van 2018) is herzien ten opzichte van de vorige marktvooruitzichten van Eurofer, zodat de productie van de staalverbruikende sectoren in 2019 met een magere 0,3% is gestegen (na +2,9% in 2018).

De economische context van de EU

De vooruitzichten voor de wereldeconomie zijn enorm beïnvloed door de coronapandemie. De uitbraak heeft ertoe geleid dat belangrijke economische activiteiten in de hele EU zijn stilgelegd, met name in de verwerkende industrie en de automobielsector vanaf de tweede helft van maart tot eind april/begin mei, met inbegrip van de staalfabrieken.

In zijn laatste economische vooruitzichten (juni 2020) voorspelde het IMF een ongekende wereldwijde recessie van -4,9 procent, waarmee het zijn voorspelling van april (-3%) naar beneden bijstelde, waarbij de Amerikaanse economie een recessie van -8 procent en het eurogebied een recessie van -10,2 procent beleefde, die alle werden gevolgd door een opleving in 2021. De Europese Commissie heeft haar zomerprognose begin juli gepubliceerd met iets minder pessimistische vooruitzichten, namelijk een recessie van 8,3 procent in de EU en van 8,7 procent in het eurogebied, terwijl de cijfers van Eurostat voor het eerste kwartaal van 2020 al een daling van -3,2% op kwartaalbasis (-2,6% op jaarbasis) in de EU in het eerste kwartaal te zien geven.

Zelfs na de terugkeer naar normale bedrijfsomstandigheden zal de EU-economie nog steeds bijzonder kwetsbaar zijn, aangezien zij blootstaat aan schommelingen in de internationale handel. Aangezien de grootste bijdrage aan de groei tijdens de vorige cyclus afkomstig was van de export, zal een vertraging van de exportmarkten de moeilijkheden waarmee de EU-economieën waarschijnlijk te maken zullen krijgen, nog verergeren.