Staaljournaal: Blijven de staalprijzen stijgen?

De mondiale staalmarkt staat onder invloed van toenemende geopolitieke spanningen en onvoorspelbare handelsmaatregelen. De recente invoering van importtarieven door de Verenigde Staten heeft geleid tot onrust bij staalfabrieken en importeurs wereldwijd. Dat meldt het Staaljournaal van Noviostaal van april.

Er geldt momenteel een tijdelijke tariefpauze van negentig dagen voor de meeste handelspartners van Amerika, maar China is hiervan uitgesloten. Trump stelt dat het aan China is om de onderhandelingen te beginnen. Ondertussen zijn de Amerikaanse tarieven op Chinees staal verhoogd tot 145 procent, wat de spanningen tussen deze economische grootmachten verder doet oplopen.

Deze maatregel heeft directe gevolgen voor de wereldhandel. Door de beperkte toegang tot de Amerikaanse markt zoeken producenten in landen als China en Vietnam naar alternatieve afzetgebieden, vaak tegen scherpere prijzen. Mede door het onzekere Amerikaanse tariefbeleid hadden Japanse staalfabrieken zich tijdelijk uit de markt teruggetrokken, maar zijn nu met ongewijzigde prijsvoorstellen teruggekeerd op de markt. Toch blijven grote prijsdalingen in Azië vooralsnog uit: veel exporteurs en importeurs houden de vinger aan de pols in afwachting van verdere ontwikkelingen in het handelsconflict.

Tevens is sinds het begin van het conflict het aantal aanvragen merkbaar gedaald, wat kan leiden tot verschuivingen in handelsstromen en een uitstelling van voorraad aanvulling. Deze dynamiek -gedreven door politieke besluitvorming en marktfluctuaties- maakt de staalmarkt kwetsbaar en onvoorspelbaar.

EU houdt tegenmaatregelen achter de hand

Als reactie op de Amerikaanse importheffingen had de Europese Commissie plannen klaarliggen voor gefaseerde tegenmaatregelen op Amerikaanse goederen met een waarde van 21 miljard euro. Deze maatregelen waren bedoeld als politiek signaal en als economische druk richting Washington.

Recentelijk kondigde de VS een tijdelijke verlaging van importtarieven aan naar tien procent voor veel sectoren, behalve staal en aluminium. Hierdoor heeft Brussel de tegenmaatregelen voorlopig gepauzeerd en de voorkeur uitgesproken voor verdere onderhandelingen. Toch waarschuwt de EU dat, indien na de 90-dagenperiode alsnog sancties tegen Europese staalexporten worden ingevoerd, er een vergeldingsstrategie klaarligt.

Wisselkoers en prijsontwikkelingen

De huidige wisselkoers tussen de dollar en de euro maakt het weer aantrekkelijker voor afnemers om onder andere warmgewalste coils uit Azië in te kopen. Wanneer het prijsverschil tussen Azië en Europa in sommige gevallen oploopt tot meer dan honderd euro per ton, is de kans groter dat de importstroom toeneemt. Dit is nu al zichtbaar in het aanbod van buitenlandse leveranciers, ondanks de bestaande importheffingen.

Ondanks de kwetsbare marktsituatie laat de Europese staalmarkt tekenen van prijsherstel zien. Grote producenten zoals ArcelorMittal streven naar een prijsniveau van zevenhonderd euro per ton (DAP geleverd) voor warmgewalste coils (HRC). De markt beweegt geleidelijk in die richting, maar lijkt nog niet volledig klaar voor dit niveau. Hoewel prijsverhogingen stapsgewijs worden doorgevoerd, groeit in het algemeen genomen de acceptatie van hogere prijsniveaus. Sinds januari is de basisprijs al met circa zeventig euro per ton gestegen en zelfs met ruim honderd euro per ton vergeleken met oktober 2024.

In Italië zijn staalproducenten terughoudend met verdere prijsverhogingen. Goedkopere importen uit landen als Indonesië en Turkije leggen druk op lokale prijsstijgingen. Momenteel variëren HRC-aanbiedingen daar tussen 640 en 660 euro per ton (DAP Italië), terwijl incidenteel nog lagere prijzen worden vastgelegd voor korte termijn leveringen.

Ook Duitsland kampt met uitdagingen, maar wil deze aanpakken door de recente ondertekening van een nieuw coalitiecontract. Hiermee worden de energieprijzen verlaagd, wat essentieel is voor de Duitse staalindustrie, terwijl waterstof een speerpunt blijft in de transitie naar een duurzamere productie. Eveneens wordt de bescherming tegen import versterkt en het belang van staalschroot voor de binnenlandse markt onderstreept.

Europese staalindustrie in transitie

De Europese staalindustrie kampt momenteel met diverse uitdagingen, waaronder interne herstructureringen, overnames en de druk om te verduurzamen. Zo kondigde Tata Steel Nederland recent een ingrijpende reorganisatie aan, waarbij mogelijk circa 1.600 witte boorden banen verdwijnen, bijna twintig procent van het personeelsbestand. Volgens het bedrijf is deze maatregel noodzakelijk om de kosten te beheersen en de transitie naar CO2-neutraal staal te versnellen.

Salzgitter heeft een overnamebod afgewezen vanwege verschillen in waardering. Hoewel er verkennende gesprekken zijn geweest, kiest het bedrijf ervoor zelfstandig verder te gaan en zich te richten op waterstofgebaseerde staalproductie, met een geplande investering van 2,3 miljard euro tegen 2033. Daarnaast ziet Salzgitter defensie en infrastructuur als belangrijke groeimarkten voor de toekomst.

Ook ThyssenKrupp zet grote stappen in de transitie naar duurzamer staal, maar ondervindt uitdagingen bij de bouw van haar DRI-fabriek in Duisburg. Dit sleutelproject, dat in 2026 operationeel moet zijn, kampt met infrastructuurproblemen en oplopende kosten. Bovendien blijft de beschikbaarheid van groene waterstof beperkt en blijkt de prijs hoger dan verwacht. Desondanks blijft ThyssenKrupp vasthouden aan waterstof als fundamenteel onderdeel van de toekomstige staalproductie.

Turkije: alternatieve speler?

De Turkse staalindustrie bevindt zich in een relatief unieke positie binnen de veranderende handelsdynamiek van Europa. Hoewel nieuwe antidumpingmaatregelen en importquota de invoervolumes beperken, creëren ze tegelijkertijd kansen voor Turkse staalproducenten.

Het land fabriceert staal voornamelijk op basis van elektrische ovens -goed voor circa zeventig procent van de nationale staalproductie- en heeft daarmee in verhouding een relatief lage CO2- uitstoot. Dit versterkt de concurrentiepositie van Turkije binnen de EU aankomende tijd, zeker met het oog op het CBAM-mechanisme (Carbon Border Adjustment Mechanism) dat in 2026 van kracht wordt.

Toch zijn er ook risico’s. De EU overweegt de invoering van een melt-and-pour-clausule, die de import van staal via derde landen strenger zou reguleren. Deze regeling houdt in dat het staal daadwerkelijk geproduceerd is in het land van oorsprong. Dit zou de Turkse export naar Europa onder druk kunnen zetten omdat er veel walsplakken en schroot, bijvoorbeeld uit Rusland, worden geïmporteerd.

Verdere prijsverhogingen?

De staalmarkt blijft kampen met uitdagingen en onzekerheden. Toch toont de markt op dit moment een relatieve stabiliteit, want ondanks de aanhoudend zwakke vraag zijn er meerdere signalen die wijzen op een mogelijke prijsstijging in de komende periode.

Factoren die hieraan bijdragen zijn onder meer importbeperkingen en handelsmaatregelen, de verduurzaming van de staalindustrie, sterke fluctuerende grondstofkosten en de op dit moment relatief hoge energieprijzen, die zelfs per land verschillend zijn. De euro/dollar-wisselkoers kan ook van invloed zijn op de prijsontwikkelingen.

Daarnaast biedt de zogenoemde en nog in te voeren melt-and-pour-clausule extra bescherming voor Europese staalproducenten, waardoor zij beter in staat zullen zijn om prijsniveaus vast te houden of zelfs verder te verhogen. Weliswaar zijn de Amerikaanse sancties tijdelijk opgeschort voor een periode van negentig dagen, echter niet voor staal en aluminium en derhalve zullen staalfabrieken deze periode strategisch benutten om hun marktpositie te versterken.

Alle hierboven vermelde ontwikkelingen zullen cruciaal zijn voor het verdere verloop van de prijsontwikkeling binnen de Europese staalmarkt.

Tata Steel

Tata Steel Nederland kondigt een grote transformatie aan waarbij mogelijk ongeveer 1.600 banen verdwijnen, bijna twintig procent van het personeel. Het belangrijkste doel is om de winstgevendheid te verhogen, het concurrentievermogen te versterken en zich voor te bereiden op de overgang naar groene productie. De staalproducent is met de overheid in gesprek over steun voor de benodigde investeringen.

British Steel

De Britse regering heeft via noodwetgeving de controle over British Steel overgenomen om sluiting van de hoogovens in Scunthorpe te voorkomen. De Chinese eigenaar, Jingye, wilde de fabriek sluiten vanwege dagelijks verlies van 700.000 pond. Door de nieuwe wet mag de regering het bestuur en personeel van British Steel aansturen. De fabriek blijft voorlopig eigendom van Jingye. In het parlement klinkt brede steun voor nationalisatie.

Salzgitter

De Duitse staalproducent heeft een overnamebod van het consortium bestaande uit GP Gunter Papenburg en TSR Recycling afgewezen. De beslissing is genomen vanwege de sterk uiteenlopende visies op de huidige en toekomstige waarde van de activa. Salzgitter zet de transitie naar groen staal voort, met als doel om tegen 2033 bijna CO2-neutraal te produceren via waterstoftechnologie. De eerste fase vergt een investering van 2,3 miljard euro.

Acciaierie d’Italia

Het Italiaanse ministerie van Ondernemerschap en Productie heeft toestemming gegeven voor exclusieve onderhandelingen tussen Acciaierie d’Italia en een Azerbeidzjaans consortium onder leiding van Baku Steel. Zij bieden 1,1 miljard euro en beloven vier miljard euro aan investeringen. Het plan omvat de bouw van één hoogoven en twee elektrische ovens. Het consortium vraagt 5,5 euro miljard aan staatssteun en wil dat Italië tien procent van de aandelen behoudt. De milieuvergunning van de fabriek in Taranto wordt herzien.

Indicatieve basisprijzen

Indicatieve basisprijzen per ton	Warmgewalste coils	Koudgewalste coils	Sendzimir verz.coils	Kwartoplaat
Februari 2025	€ 620 – 650	€ 680 – 700	€ 680 – 710	€ 680 – 700
Maart 2025	€ 645 – 670	€ 710 – 740	€ 740 – 760	€ 710 – 730
April 2025	€ 670 – 700	€ 730 – 760	€ 755 – 770	€ 710 – 730

*Bij deze prijzen dienen nog toeslagen voor kwaliteit, dikte/breedte/lengte en eventueel beitsen, evenals vrachtkosten gerekend te worden.
***Genoemde prijzen zijn indicatief, circa en geheel vrijblijvend.