Steeds meer problemen in kunststof- en rubberindustrie door tekorten

Producenten van rubber en kunststof (eind)producten ervaren ernstige knelpunten in de toelevering van grondstoffen. De problemen startten begin dit jaar en dreigen voort te duren tot diep in de komende zomer. Leveringsproblemen doen zich steeds breder voor: bij bulkgrondstoffen als Polypropyleen, Polyvinylchloride, Polyethyleen en Propyleen Oxide en diverse speciale additieven die unieke eigenschappen aan producten geven en cruciaal zijn in het recept.

Dat stelt de Federatie Nederlandse Rubber- en Kunststofindustrie NRK. Zij merken deze ernstige marktverstoringen in heel Europa. ‘Het is een symptoom van de structurele disbalans in Europa tussen de eigen productie van en vraag naar bulkgrondstoffen en additieven. Uiteindelijk lijdt ook de eindklant schade door storingen in de aanlevering van (half)fabricaten.’

De NRK adviseert haar lidbedrijven en klanten om waar dat kan en mag in goed overleg over te gaan tot de inzet van recyclaat voor de producten. Recyclaat is steeds vaker een passend alternatief voor de inzet van virgin kunststoffen.

Prijsstijging tot 50%

In de markt neemt NRK verschillende bijzondere fenomenen waar die schadelijk zijn voor de productie en levering van kunststof en rubber producten. Voor grondstoffen als PE, PP, (E)PS, PET en PVC zien zij zeer forse prijsstijgingen die tot vijftig procent bedragen. Ook is de spotmarkt geëxplodeerd. Daar worden prijzen gevraagd die tot meer dan het dubbele bedragen ten opzichte van december 2020. Ook de prijzen voor technische kunststoffen zoals ABS, POM, EVA, PEEK, VAM en diverse additieven liggen op een zeer hoog niveau. De grote prijsstijgingen leiden tot ernstige verstoringen van vraag en aanbod in de markt. Door zulke fluctuerende inkoopprijzen kan de fabrikant aan zijn klant geen prijs van het product afgeven dat op termijn van bijvoorbeeld twee maanden wordt geleverd. Vervolgens heeft de klant in bouw & infra, verpakkende industrie of automotive en machines (b2b) hetzelfde probleem.

Resultaat is ernstige verstoring en vertragingen in de hele productie keten naar de eindklant.

Alternatief is inzet recyclaat

Nederland stelt ambitieuze doelen op verduurzaming, verminderen CO2-uitstoot en circulaire economie. Cruijffiaans gesproken bieden de huidige problemen met virgin kunststoffen en additieven ook een kans. Zeker gezien de Europese doelstelling in de Circular Plastic Alliance waarin de Europese Commissie en kunststof industriekolom hebben afgesproken in 2025 tien miljoen ton recyclaat in producten in te zetten. De NRK adviseert haar lidbedrijven en klanten om waar dat kan en mag in goed overleg over te gaan tot de inzet van recyclaat voor de producten. Recyclaat is steeds vaker een passend alternatief voor de inzet van virgin kunststoffen. Dat de markt last heeft van een grondstoftekort blijkt uit de tekorten aan recyclaat grondstoffen in markttoepassingen die al volop recyclaat toepassen, zoals horti en de bouw.

Tekorten zorgen voor leveringsproblemen

De hoge prijzen zijn het gevolg van ondermaatse productie en aanbod vergeleken met de vraag. Dat betekent in de praktijk dat bedrijven grote moeite hebben om hun bestaande klanten te beleveren. Vaak kan dat alleen met vertraging. Zo kampen fabrikanten van kunststof leidingsystemen en dakbedekking met een tekort aan grondstoffen. Bouw- en constructieprojecten in heel Europa kampen nu al met vertragingen in de aanvoer. Verschillende fabrikanten hebben inmiddels moeten besluiten minder of geen nieuwe klanten te accepteren. De reden is simpel. Zij geven de voorkeur hun bestaande klanten te leveren dan met nieuwe klanten afspraken te maken die zij niet kunnen nakomen.  

Vele oorzaken van tekorten

Europa is voor rubber en kunststof grondstoffen een netto-importeur, en dus extra kwetsbaar voor marktverstoringen. De huidige tekorten worden veroorzaakt door de aantrekkende mondiale economie in combinatie met exporten van kunststoffen uit Europa naar Azië en Noord-Amerika. Ook logistieke problemen door een tekort aan containers richting Europa dragen bij, net als de lagere productie van kunststoffen in de VS. Verder is de vraag naar bepaalde grondstoffen die worden gebruikt voor beschermende artikelen tegen COVID-19 extreem hoog. Daar bovenop komen toenemende verklaringen van force majeure door kunststofproducenten.