Twee op de drie Nederlandse bedrijven hebben nog nooit van CSRD gehoord

Met de invoering van de Corporate Sustainability Reporting Directive (CSRD) worden met ingang van 1 januari 2024 zowel grote als beursgenoteerde middelgrote bedrijven verplicht te rapporteren over hun prestaties op het terrein van duurzaamheid. Desondanks hebben twee op de drie Nederlandse bedrijven nog nooit van deze nieuwe richtlijn gehoord. 

De transparantie die de nieuwe regelgeving voorschrijft, heeft als doel duurzamere keuzes voor investeerders én consumenten te vergemakkelijken.

Slechts één op de vijf bedrijven weet in grote lijnen tot goed wat de nieuwe verplichting inhoudt. Dit blijkt uit onderzoek dat I&O Research in opdracht van ABN AMRO in het kader van de ‘Sectorprognoses 2024-2025’ heeft verricht onder 587 bedrijven. De onbekendheid van de nieuwe duurzaamheidsrapportage doet zich voor over de gehele breedte van de economie. Sectoren die relatief beter op de hoogte zijn van CSRD zijn de industrie en de financiële en zakelijke dienstverlening. Zo is de industrie een belangrijke sector als het gaat om CO2-reductie, terwijl van financiële instellingen wordt verwacht dat zij de duurzame prestaties van hun klanten inzichtelijk maken.

Onbekendheid wekt zorgen

Uit het onderzoek blijkt dat ruim de helft van de bedrijven aanneemt dat de nieuwe richtlijn hun organisatie niet zal raken, terwijl dertig procent dit niet weet en slechts zeventien procent verwacht dat dat dit wel voor hun bedrijf geldt. Van de mkb-bedrijven gaat slechts een kwart ervan uit dat zij met de richtlijn te maken krijgen. ABN AMRO vindt de onbekendheid met de richtlijn zorgwekkend, zeker gezien de impact deze zal hebben. Uit gesprekken met grote bedrijven blijkt dat bedrijven meer met de richtlijn te maken gaan hebben dan zij zelf inschatten. Hoewel de richtlijn alleen grote en beursgenoteerde middelgrote bedrijven rechtstreeks raakt, zijn zij voor hun rapportages deels afhankelijk van informatievoorziening van kleinere leveranciers en afnemers in de keten. Het feit dat twee op de drie bedrijven niet op de hoogte zijn van de richtlijn toont echter aan dat deze informatie-uitvraag nog niet voldoende op gang is gekomen.

Implementatie CSRD versnelt verduurzaming

Bedrijven zijn verdeeld over de mate waarin de richtlijn problemen of juist kansen biedt. Waar de financiële en zakelijke dienstverlening (42 procent) vooral kansen ziet, beschouwen bedrijven in de handel, logistiek en horeca (43 procent) de CSRD vaker als probleem. ‘De meeste bedrijven beschouwen de richtlijn als een administratieve verzwaring die niet gelegen komt in deze tijd van zwakke economische groei. Bedrijven die hier positiever tegenover staan, zien de CSRD juist als een mogelijkheid om zich te onderscheiden’, vertelt Paul Bisschop, Sector Econoom Bouw en Vastgoed van ABN AMRO. ‘Uit ons onderzoek blijkt dat meer dan de helft van de bedrijven behoefte heeft aan meer kennis over de richtlijn. Ook meer ondersteuning vanuit de overheid en een betere afstemming met afnemers en leveranciers is gewenst. De overheid kan deze handschoen oppakken door duidelijke kaders te stellen en bedrijven te ondersteunen met goede informatievoorziening over nut en noodzaak van de CSRD-richtlijn. Dat is niet alleen in het belang van bedrijven, maar óók van de samenleving. Zo raakt de nieuwe richtlijn weliswaar veel bedrijven, maar zal een tijdige en goede implementatie hiervan uiteindelijk de verduurzaming van het bedrijfsleven versnellen.’

Vooruitzichten in 2024 gunstiger

De aanloop naar de invoering van de CSRD-richtlijn vindt plaats tegen de achtergrond van een economie die matig groeit. Zo noteren verschillende sectoren dit jaar een krimp, terwijl de vooruitzichten voor 2024 gunstiger zijn. Voor 2025 lopen de verwachtingen per sector uiteen.

In de Nederlandse industrie zijn relatief veel middelgrote en kleine bedrijven actief. Deze mkb’ers vallen weliswaar zelf niet onder de CSRD-verplichtingen, maar krijgen hier via hun opdrachtgevers vaak wel mee te maken. Chipmachinefabrikant ASML is zelfs in 2022 al begonnen met het schatten van de CO2-uitstoot van goederen en diensten in de toeleveringsketen. De volgende stap is dat toeleveranciers gegevens over de eigen emissies bij ASML moeten aanleveren. ASML wil niet alleen voldoen aan de CSRD-richtlijn, maar heeft ook de ambitie geformuleerd om in 2025 de CO2-uitstoot te reduceren met 35 procent ten opzichte van 2019, en al in 2030 klimaatneutraal te zijn. De CO2-emissies van toeleveranciers moeten daarom snel omlaag, hoewel de productie van ASML tegelijk snel groeit. Ook zet ASML in op het reduceren van afval en het reviseren van defecte producten en onderdelen. ASML is een grote opdrachtgever voor vele tientallen Nederlandse toeleveranciers, die op hun beurt vaak ook weer materialen inkopen bij Nederlandse bedrijven. De invloed van ASML op de Nederlandse industrie is daardoor aanzienlijk.

Ook in andere segmenten zijn grote opdrachtgevers actief, zoals in de voedingsmiddelenindustrie, die machines en verpakkingen inkoopt, de bouw, retail en de auto-industrie. Dit zijn vaak multinationals, die steeds meer gedetailleerde gegevens zullen opvragen over CO2-uitstoot in de toeleveringsketen. De meeste industriële ondernemingen zullen daardoor wel de nodige gegevens moeten aanleveren en tegelijk de eigen uitstoot moeten verlagen om concurrerend te blijven, bijvoorbeeld door het energieverbruik en de hoeveelheid afval te beperken.