Vaker ernstige arbeidsongevallen bij kleine bedrijven

‘De verslapping van het veiligheidsbewustzijn, de werkdruk en het gebrek aan een risico-inventarisatie en evaluatie zijn de grootste redenen,’ aldus CVA-Cursus. Arbeidsongevallen zijn een groot probleem in veel sectoren. Afgelopen week kondigde Inspectie SZW nog extra controles in distributiecentra aan vanwege het grote risico op ongevallen met heftrucks. Volgens hun laatste cijfers waren er in 2019 in totaal 4474 arbeidsongevallen, hierbij vielen 69 dodelijke slachtoffers.

Er zijn verschillende soorten arbeidsongevallen. Er zijn niet-ernstige ongevallen waarbij een werknemer kortdurend arbeidsongeschikt is, maar er zijn ook ernstige ongevallen waardoor een werknemer ernstig gewond raakt en naar het ziekenhuis moet of zelfs sterft. Volgens het onderzoek van CVA-Cursus loopt iemand meer kans op een ernstig arbeidsongeval als hij of zij bij een klein tot middelgroot bedrijf werkt.

Trend zet door

Het Rapport Staat van arbeidsveiligheid 2018 geeft aan dat er per honderd duizend werknemers respectievelijk 64 en 47 zware ongevallen bij kleine bedrijven en middelgrote bedrijven gebeuren. Grote bedrijven met meer dan honderd werknemers doen het stukken beter met slechts elf ongevallen.

Deze opvallende tendens trekt zich door in 2019; volgens de nieuwste cijfers van de Inspectie SZW gebeuren er 67 en 45 ernstige ongevallen per honderdduizend werknemers bij kleine en middelgrote bedrijven. Ook in 2019 doen grote bedrijven het uitdrukkelijk beter met amper tien ongevallen per honderdduizend werknemers.

Er zijn verschillende redenen waarom ernstige ongevallen vaker voorkomen bij kleine bedrijven, gaande van werkdruk tot het niet correct reageren op onverwachte situaties. Paul Bongenaar van VCA-Cursus licht toe: ‘Het start met het hebben van de juiste kennis en deze weten toe te passen in praktijksituaties, maar om arbeidsongevallen uit te sluiten, is het belangrijk dat bedrijven een echte veiligheidscultuur creëren waarbij regelgeving en gevaren steeds opnieuw worden benadrukt. Weten hoe je ongevallen voorkomt of wat je moet doen als er iets mis gaat, is méér dan alleen theoretische kennis. Daarom is het erg belangrijk dat elk bedrijf aan risico-inventarisatie en evaluatie doet.’

Faalfactoren

Het hoeft dan ook niet te verwonderen dat een van de grootste faalfactoren waardoor ongevallen gebeuren het gebrek aan veiligheidsbewustzijn is. Bongenaar: ‘Een open aanspreekcultuur is essentieel, waarbij je met elkaar continu werkt aan het verbeteren van de veiligheidscultuur.’

In de volgende jaren moet er dus stevig worden ingezet op voorlichting, zodat alle bedrijven hun risico-inventarisatie en evaluatie op orde hebben. Bongenaar geeft deze tips nog mee: ‘Om de veiligheid in een organisatie te verbeteren, moet het goede voorbeeld van bovenaf komen. Er moet worden geïnvesteerd en iedereen moet zich aan de veiligheidsregels houden en anderen aanspreken als dit niet gebeurt. Een goede manier om het gedrag van werknemers te beïnvloeden, is door veilig gedrag te belonen én door medewerkers te laten meedenken en potentieel gevaarlijke situaties te laten aangeven. Wanneer alles goed loopt, is het belangrijk om resultaten te vieren. Posters ophangen of trakteren op gebak doet het altijd goed.’

Bouw en industrie

De bouw en industrie zijn samen met afvalverwerking de sectoren waar de meeste arbeidsongevallen plaatsvingen. In de bouw gaat het om 130 slachtoffers en in de industrie om 81 slachtoffers per 100.000 banen. Gekeken naar de ‘bron’ van ongelukken gebeuren de meeste ongelukken per jaar met arbeidsmachines (280), gevolgd door heftrucks (148) en hoogwerkers (16).