Vierde jaar op rij minder faillissementen

De daling in 2017 is minder sterk dan in voorgaande jaren omdat het effect van herstel na de economische crisis inmiddels is uitgewerkt. Daarnaast hebben bedrijven structureel te maken met conjuncturele schommelingen en veranderende verdienmodellen als gevolg van digitalisering, waardoor de kans op een faillissement hoger is dan in het verleden.

Een derde minder faillissementen in de bouw

Het totaal aantal faillissementen komt in 2016 uit op circa 5.100, dit is 15% lager ten opzichte van 2015. In alle sectoren, met uitzondering van de zorgsector, is sprake van een daling. De grootste daling doet zich voor in bouw, waar het aantal faillissementen bijna een derde lager ligt ten opzichte van 2015. De bouwsector profiteert met name van de grote dynamiek op de woningmarkt, dankzij een aantrekkende economie in combinatie met een lage rente en een stijging van de koopkracht. In de zorgsector neemt het aantal faillissementen in 2016 daarentegen licht toe. Hoewel de sector in 2016 een voorzichtig herstel laat zien, kampt het nog altijd met de nasleep van doorgevoerde hervormingen en bezuinigingen.

46% minder faillissementen in 2016 ten opzichte van piekjaar 2013

Het totaal aantal faillissementen ligt in 2016 bijna de helft lager ten opzichte van het piekjaar 2013. De grootste dalingen doen zich voor in de bouw, waar het aantal faillissementen in 2016 slechts een derde bedraagt van het aantal in 2013. In de ICT, industrie en groothandel is het aantal faillissementen ten opzichte van 2013 meer dan gehalveerd. Alleen in de financiële dienstverlening ligt het aantal faillissementen een fractie hoger ten opzichte van 2013. Deze sector is de afgelopen jaren hard getroffen door de ontwikkelingen op de financiële markten, de invoering van het provisieverbod en het hoge aantal faillissementen waardoor ook financiële holdings werden geraakt.

Minder eenmanszaken gaan failliet

Bijna 90% van de 5.100 faillissementen in 2016 komt voor rekening van bedrijven & instellingen . De resterende 10% van de faillissementen betreft een eenmanszaak (met of zonder personeel). Ondanks dat het aantal eenmanszaken met 56% is toegenomen ten opzichte van het pre-crisis jaar 2008, is het aantal eenmanszaken dat failliet gaat in 2016 met 18% gedaald ten opzichte van 2008. Het aantal faillissementen van bedrijven & instellingen is daarentegen in dezelfde periode met 16% toegenomen. Dit komt onder meer doordat een groot deel van de natuurlijke personen met eenmanszaken tegenwoordig uit zzp’ers bestaat, die minder kapitaalintensief zijn en geen personeel hebben. Zij staken het bedrijf eerder zelf dan dat ze faillissement aanvragen. Een andere oorzaak betreft de vereenvoudiging van de oprichting van een bv in 2012. Door het afschaffen van het verplichte minimumkapitaal van 18.000 euro is het gemakkelijker geworden om een bv op te richten.

Faillissementen in 2017 terug op pre-crisis niveau

Ondanks een derde daling op rij is het aantal faillissementen in 2016 nog niet terug op het pre-crisisniveau van 2008. In dat jaar waren er 4.600 faillissementen. De verwachting van ING Economisch Bureau is dat het aantal faillissementen in 2017 met circa 10% daalt, waarmee het  terug is op het pre-crisis niveau van 2008. De daling is in 2017 minder sterk dan in voorgaande jaren doordat het effect van het herstel van de economische crisis inmiddels is uitgewerkt. Bij veel bedrijven is de financiële positie inmiddels verbeterd. Wel hebben bedrijven structureel te maken met conjuncturele schommelingen en veranderende verdienmodellen als gevolg van digitalisering. Deze toenemende onzekerheid zorgt ervoor dat de kans op faillissement in de komende jaren hoger is dan in het verleden.