Waar gaan de afgedankte machines uit de auto-industrie heen?

De automobielindustrie staat aan de vooravond van de grootste omwenteling in haar geschiedenis: de overgang van verbrandingsmotoren naar elektrische aandrijving. Deze transformatie heeft vooral grote gevolgen voor de productie van transmissies. Hoewel dit een uitdaging vormt voor de sector, biedt het ook kansen voor andere industrieën. De afgedankte productie-installaties uit de automobielindustrie kunnen namelijk waardevol zijn voor andere sectoren, die hiervan kunnen profiteren.

Met de voortschrijdende overstap naar elektrische auto’s wijzigen de eisen aan de voertuigproductie fundamenteel. In elektrische auto’s worden de gebruikelijke motoren en transmissies in toenemende mate overbodig. Een moderne verbrandingsmotor met transmissie bestaat uit ongeveer 1.400 onderdelen, terwijl het aandrijfsysteem van een elektrische auto uit slechts 200 componenten bestaat.

De transmissies in elektrische auto’s zijn veel minder complex dan die in auto’s met verbrandingsmotoren. Vele elektrische auto’s maken gebruik van een zogenaamde ingangstransmissie of reductiekast, omdat er geen versnellingsschakeling is vereist. Door deze vaste overbrengingsverhouding wordt het hoge toerental van de elektromotor omgezet naar een voor de wielen geschikt lager toerental, zodat er een correcte rijsnelheid ontstaat. Er zijn echter ook elektrische auto’s, met name die met een hoger vermogen, die zijn uitgevoerd met tweetrapstransmissies.

Hoeveel?

Veel van de traditioneel in de automobielindustrie toegepaste machines en gereedschappen zijn dus niet meer nodig. De fabrikanten en toeleveranciers bevinden zich in een fase van heroriëntatie, waarin zij hun productiefaciliteiten ombouwen of sluiten, zodat ze kunnen voldoen aan de nieuwe markteisen. In hoeverre de ombouw van de productiefaciliteiten is gevorderd, is moeilijk te zeggen. Een algemeen geaccepteerde aanwijzing is het aandeel verkochte elektrische auto’s.

In 2023 liet de Europese markt voor accu-aangedreven voertuigen (BEV) een sterke omzetgroei zien: een omzet van meer dan 1,5 miljoen voertuigen komt overeen met een stijging van 37 procent ten opzichte van het voorgaande jaar. Hiermee vestigden elektrische auto’s zich als het op twee na populairste aandrijvingssysteem – na benzine- en hybridemotoren – en hebben ze dieselauto’s voor het eerst ingehaald.

Ondanks de groeiende interesse voor milieuvriendelijke opties blijven benzinevoertuigen nog steeds de eerste keus, op korte afstand gevolgd door hybridevoertuigen. Hieruit volgt de conclusie dat de omzetting van de productie in volle gang is, maar nog lang niet is voltooid.

Nieuwe markten voor afgedankte machines

‘Dat merken wij ook bij Surplex,’ zegt Dejan Dučić, projectleider bij het industriële veilinghuis Surplex. ‘In de afgelopen maanden mochten wij steeds meer veilingen van en voor de automobielindustrie uitvoeren. En dat betreft vele sectoren: van robots van een Tsjechische autofabrikant, via failliete toeleveranciers tot aan een gedeeltelijke sluiting van een motoren- en transmissiefabriek van een Duitse autobouwer in Slowakije.’

En wie zou die gebruikte machines moeten kopen, als de autofabrikanten voor de meeste geen toepassing meer hebben? ‘Ook wanneer autofabrikanten geen toepassing meer hebben voor deze speciale machines, zijn er vele andere sectoren die enorm kunnen profiteren van de overschakeling in de productie. Alleen omdat complexe transmissies in de toekomst niet meer in auto’s worden ingebouwd, betekent dat nog niet dat deze transmissies helemaal niet meer nodig zijn. Er bestaan nog vele andere toepassingsgebieden.’

In windturbines worden bijvoorbeeld transmissies toegepast om de draaiing van de wieken efficiënt in elektrische energie om te zetten. Vergelijkbaar is dit bij waterkracht. De transmissies hebben één ding gemeenschappelijk: ze moeten met uiterste precisie worden vervaardigd, zodat ze betrouwbaar en permanent kunnen functioneren.

Machines die oorspronkelijk bij de productie van transmissies in de automobielindustrie werden gebruikt, kunnen ook in de lucht- en ruimtevaart en in de machinebouw worden ingezet. Ze kunnen worden toegepast bij de fabricage van complexe en nauwkeurige componenten voor automatiserings- en productie-installaties. Dankzij de eigenschap van deze machines om exacte en herhaalbare bewerkingen uit te voeren, zijn ze waardevol voor de vervaardiging van onderdelen die in de bouw van industriële machines en in de robottechniek worden gebruikt.

De transitie biedt ondernemingen uit andere sectoren dus gelegenheid om voordelig eersteklas productiemachines aan te schaffen.